Prawda wreszcie ujawniona! Gniezno było pierwszą stolicą Polski – nie Poznań!
Czy na pewno Poznań był pierwszą stolicą Polski? Najnowsze ustalenia historyków rozwiewają wątpliwości – to właśnie Gniezno, a nie Poznań, pełniło tę zaszczytną rolę. To tu odbył się słynny Zjazd Gnieźnieński, tu koronowano pierwszego króla, a także powstała pierwsza metropolia kościelna. Poznaj fakty, które zmieniają dotychczasowe spojrzenie na początki naszej państwowości!
1. Gniezno – serce państwa Piastów
Gniezno było jednym z głównych grodów plemienia Polan, a następnie centrum dynastii Piastów – pierwszej historycznej dynastii Polski. To właśnie tu, według kronikarza Galla Anonima, miało znajdować się legendarne gniazdo Lecha – mitycznego założyciela państwa Polan. Nazwa miasta („Gniezno”) pochodzi właśnie od słowa „gniazdo”.
Dowód: Kronika Galla Anonima
W „Kronice Polskiej” Galla Anonima Gniezno jest przedstawiane jako główny gród państwa Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Autor wielokrotnie opisuje Gniezno jako centralne miejsce władzy.
2. Zjazd Gnieźnieński (1000 r.) – symboliczna rola stolicy
Jednym z najważniejszych wydarzeń w historii wczesnopiastowskiej Polski był Zjazd Gnieźnieński w 1000 roku, kiedy cesarz Otton III odwiedził grób św. Wojciecha i spotkał się z Bolesławem Chrobrym. Wydarzenie to miało ogromne znaczenie międzynarodowe i religijne.
Dowód: Roczniki Thietmara i kroniki niemieckie
Zjazd ten odbył się w Gnieźnie, nie w Poznaniu, co potwierdza, że to Gniezno było centralnym ośrodkiem władzy i religii. To właśnie wtedy ustanowiono metropolię gnieźnieńską – niezależną od Niemiec strukturę kościelną, co wzmacniało suwerenność Polski.
3. Gniezno jako pierwsza metropolia kościelna
W 1000 roku podczas zjazdu ustanowiono arcybiskupstwo w Gnieźnie, co uczyniło je duchowym centrum Polski. Żadne inne miasto wówczas nie miało takiego statusu.
Dowód: dokumenty papieskie i niemieckie
Zachowane źródła dokumentują powstanie metropolii gnieźnieńskiej oraz podporządkowanie jej trzech biskupstw: w Krakowie, Kołobrzegu i Wrocławiu. Oznacza to, że Gniezno pełniło funkcję centrum administracyjnego całego Kościoła w Polsce.
4. Koronacja Bolesława Chrobrego (1025 r.)
Pierwsza koronacja królewska w historii Polski również odbyła się w Gnieźnie. Bolesław Chrobry został tam koronowany na króla, co potwierdza, że miasto to było ośrodkiem władzy świeckiej i religijnej.
Dowód: Roczniki, kroniki oraz tradycja historyczna
Źródła pisane wskazują Gniezno jako miejsce koronacji, co świadczy o jego wyjątkowym znaczeniu w ówczesnym państwie.
5. Poznań jako ważny, ale drugorzędny gród
Poznań pełnił istotną rolę – to tam prawdopodobnie znajdowała się siedziba Mieszka I i jego palatium. Znajduje się tam również jego grób (w katedrze poznańskiej). Jednak nie był to ośrodek o znaczeniu symbolicznym i politycznym równym Gnieznu.
Różnica roli:
- Poznań – ważny ośrodek administracyjny i militarny, możliwa stolica w sensie praktycznym za Mieszka I.
- Gniezno – stolica symboliczna, religijna i polityczna – tu odbywały się koronacje, zjazdy i istniała metropolia.
Wnioski
Choć Poznań był jednym z głównych grodów we wczesnym państwie Piastów, to Gniezno spełniało funkcje, które historycznie określają stolicę:
- centralny ośrodek władzy duchownej (arcybiskupstwo),
- miejsce koronacji królewskich,
- scena kluczowego wydarzenia dyplomatycznego (Zjazd Gnieźnieński),
- siedziba władzy i symbol jedności państwa.
Dlatego historycy uznają, że pierwszą stolicą Polski było Gniezno – zarówno z powodów praktycznych, jak i symbolicznych.
